26. Οι κυριότερες φάσεις του πολέμου (Δ΄)....

Δεκαετής ή Αρχιδάμειος πόλεμος (431-421π.Χ.)

Ο στρατός των Πελοποννησίων έκανε εισβολή στην Αττική (431 π. Χ.) και άρχισε να προκαλεί καταστροφές. Οι κάτοικοι της περιοχής με διαταγή του Περικλή κλείστηκαν στα Μακρά τείχη, που προστάτευαν όλη την περιοχή από την Αθήνα ως τον Πειραιά.

Παράλληλα, ο αθηναϊκός στόλος λεηλάτησε τα παράλια της Λακωνίας. Τον δεύτερο χρόνο έπεσε μεγάλη αρρώστια (λοιμός) στην Αθήνα. Πέθαναν τότε πολλοί. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν κι ο Περικλής. Η Αθήνα έχασε τον αρχηγό της σε μια πολύ δύσκολη στιγμή.

Ο πόλεμος σιγά σιγά απλώθηκε σε πολλές περιοχές. Οι αντίπαλοι πολεμούσαν με πείσμα. Πολλοί όμως είχαν κουραστεί και ήθελαν να σταματήσει ο πόλεμος. Αγωνίστηκαν λοιπόν και πέτυχαν να γίνει ειρήνη. Την πρωτοβουλία είχε ο στρατηγός Νικίας, γι’ αυτό και η ειρήνη ονομάστηκε Νικίεια (421 π.Χ.).

Ο Νικίας

Σικελική εκστρατεία των Αθηναίων στη Σικελία (415-413 π.Χ.)

Η ειρήνη όμως δεν κράτησε για πολύ. ο πόλεμος ξανάρχισε. Ο Αλκιβιάδης, άνθρωπος υπερβολικά φιλόδοξος, κατάφερε να παρασύρει τους Αθηναίους σε μια εκστρατεία στη Σικελία εναντίον των Συρακουσών. Αν πετύχαιναν να νικήσουν, όλο το εμπόριο θα περνούσε στα χέρια των Αθηναίων. Η Αθήνα θα κυριαρχούσε όχι μόνο στο Αιγαίο πέλαγος αλλά και στο Ιόνιο. Η εκστρατεία έγινε (415-413 π.Χ.), αλλά κατέληξε σε μεγάλη ήττα των Αθηναίων.

Ο Αλκιβιάδης

Η εκστρατεία των Αθηναίων στη Σικελία κατέληξε σε ήττα για τους εξής λόγους:

Δεν υπήρχε συντονισμένο σχέδιο δράσης.
Απουσία ικανής ηγεσίας.
Επιφυλακτική στάση των συμμάχων τους στη Σικελία.
Καταστροφικές συμβουλές του Αλκιβιάδη.

Από τους 40.000 Αθηναίους διασώθηκαν μόνο 7.000. Οι Συρακούσιοι τους αιχμαλώτους άλλους τους θανάτωσαν, άλλους τους έριξαν στα λατομεία κι άλλους τους πούλησαν ως δούλους. Οι ελάχιστοι που σώθηκαν επέστρεψαν στην Αθήνα και μετέφεραν την θλιβερή είδηση της συμφοράς.

Δεκελεικός ή Ιωνικός πόλεμος (413-404 π.Χ.)

Ο πόλεμος, που όλο φούντωνε, ήταν δύσκολο να τελειώσει. Οι Σπαρτιάτες πήραν την απόφαση να δημιουργήσουν κι αυτοί ισχυρό στόλο, ικανό να τα βάζει με τον αθηναϊκό. Ζήτησαν μάλιστα για τον σκοπό αυτό και χρήματα από τους Πέρσες. Έτσι πέτυχαν ν’ αποκτήσουν μεγάλη ναυτική δύναμη. Ο αγώνας είχε πια μεταφερθεί στη θάλασσα. Σε ναυμαχία που έγινε στις Αργινούσες (406 π.Χ.) νίκησαν οι Αθηναίοι. Η κρίσιμη όμως σύγκρουση έγινε την άλλη χρονιά στους Αιγός ποταμούς, όπου οι Αθηναίοι έπαθαν μεγάλη καταστροφή. Μετά το γεγονός αυτό ο στόλος της Σπάρτης έπλευσε στον Πειραιά. Οι Αθηναίοι βρέθηκαν σε δύσκολη θέση. Αναγκάστηκαν να υπογράψουν ειρήνη (404 π.Χ.) με βαριούς όρους γι’ αυτούς. Ο πόλεμος τελείωσε. Άφησε όμως πίσω του αμέτρητους νεκρούς, ερειπωμένες πόλεις και ψυχικά τραύματα που ήταν δύσκολο να γιατρευτούν.